दूध धंदा सुधारण्यासाठी ५ गोष्टी

आम्ही जाणून आहोत तुमच्या मनातील काही गोष्टी.

रोजच्या धकाधकीच्या जीवनात आपण एकसारखा दिनक्रम चालवत असतो.

तरी देखील मनामध्ये अनेक गोष्टी घोळत असतात. विविध कामे करणे जसे की “अत्यंत आवश्यक” ते “केले तर फार बरे होईल” अशा कामांची पेंडिंग यादीच आपल्या मनात एका कोपऱ्यात घर करून असते.

उदाहरणार्थ, आपल्या हिरो किंवा होंडाची ऑईल बदलण्याची वेळ कधीची टळून गेलेली असते तरी आपण तिला सर्व्हिसिंग करण्यात आज उद्या करत आळस करत असतो.

आईची औषधे आणायची राहिलेली असतात.

गेलेली ट्यूब बदलून लावायची असते. किती वेळ कामचलाऊ एडिसन बल्ब वापरणार!

अशा यादी ला आपण अत्यंत उपयोगी पण त्रासदायक लिस्ट म्हणूया. कारण आपण त्या लिस्ट मधील कोणत्याच मुद्द्यावर कृती करत नसतो आणि सतत मनाच्या एका कोपऱ्यात अशी लिस्ट आपल्याला सतावते.

तुम्ही दुग्ध-व्यवसाय करत असाल तर गोठ्यात सुधारणा करण्याजोग्या अनेक गोष्टी असतात. तुम्ही युट्युब चॅनेल किंवा फेसबुक लाईव्ह ला पाहिलेले असते किंवा इतर प्रगतिशील गोठ्यांवर भेटी देऊन माहिती घेतलेली असते.

साधे मिल्किंग मशीन चे लायनर बदलण्यात आपण आळस करतो.

रोजचा दिनक्रम तर तोच आहे,

दिवसभराचा कार्यक्रम आटोपला की संध्याकाळी घरी बबड्या, शनाया-गुरुनाथ, आई कुठे काय इत्यादी गोष्टींमधून आपली कामे विसरून जातो.

छोट्या छोट्या करण्याजोग्या गोष्टी केल्या तर आपला प्रचंड फायदा होणार असतो. पण योग्य दिशा न मिळाल्याने किंवा कोणी वयस्कर जाणकार माणसाने कान न पिळल्या मुळे आपण त्यावर कृती करत नाही.

आज तुमचे कान पिळण्यासाठी नाही तर तुम्हाला एक आठवण म्हणून काही गोष्टी सांगत आहोत ज्या केल्यावर तुमचा गोठा प्रगतीच्या दिशेने वाटचाल करेल. कालपेक्षा आज रोज १% जरी प्रगती केली, एक गोष्ट जरी चांगली केली तरी वर्षाच्या शेवटी आपण ३६५% नी सुधारलेले असतो.

तर कोणत्या ५ गोष्टी आहेत, ज्या तुम्ही लगेच उद्या करू शकता.

1. खरारा करण्यासाठी खांब लावा

तुमच्या गाईंना तुम्ही भिंतीवर, किंवा तार जाळीवर अंग घासताना पाहिले असेल.

जनावरांना पूर्ण अंगावर केस असतात, तसेच त्यांना माणसांसारखे हात नसल्याने त्यांना जेव्हाही खाज येते, तेव्हा खाजविणे शक्य न झाल्यास ते प्रचंड तणावात येतात.

आधुनिक दुग्धव्यवसाय -kharara khamb – खरारा युक्ती

म्हणून सोप्या पद्धतीने आपण एक खांब रोवून त्याला काथ्या किंवा वरील चित्राप्रमाणे मॅट लावून खरारा करण्याची सोय लगेच करू शकतो.

खरारा करण्यास जागा असल्यास गाईंच्या अंगावरील गोचीड, इतर कीटक गळून पडतात.  रक्ताभिसरण चांगले होते. त्वचा टवटवीत राहते. जुने केस गळून पडतात. गाई तणावमुक्त राहायला मदत होते.

चित्रामधील खांब लावल्या लावल्या ५ मिनिटांमध्येच  आपले अंग घासण्यासाठी या मुक्त गोठ्यातील गाईंची रांग लागली होती.

2. वजन करून खाद्य टाका

शास्त्रोक्त पद्धतीने पाहायला गेले, तर गाईंना त्यांच्या वजनानुसार आहार द्यावा लागतो. त्या स्टेज ला आपण नंतर जाऊ. आधी आपण गाईंना किती खायला टाकतोय हे मोजुया.

एका पाटीत रोजचा हिरवा चारा/कोरडा चारा टाकून त्याचे वजन करा, आणि अशा किती पाट्या लागत आहेत ते पहा. म्हणजेच एका गाईला रोज किती किलो चारा टाकतोय हे कळेल. ही गोष्ट तुम्ही पॉवरगोठा अँप मध्ये लिहून देखील ठेऊ शकता.

वजन करून खाद्य टाका

शास्त्रोक्त पद्धतीने मोजायला वेळ असला तरी एका गाईला किती चारा रोज लागतो, हे पाहायची एक सोपी पद्धत आहे.

गाईंना चारा टाकल्यानंतर तो किती बाकी राहतोय, हे पहा.

• खूप चारा बाकी राहत असेल तर तुम्ही खूप जास्त चारा टाकत आहात.
• संपूर्ण चारा चाटून पुसून संपला असेल, तर अर्थातच तुम्ही कमी खायला टाकले.
• थोडासा चारा बाकी राहत असेल तर योग्य प्रमाण आहे हे समजावे.

3. जंतुनाशक फवारणी तसेच चुना पसरणे

कोरोना मुळे लोकांना सॅनिटायझर, हात धुणे, जंतूंपासून बचाव, इत्यादी गोष्टींचे महत्व कळले आहे. ज्या प्रकारे, व्यवसायाचे ठिकाण, दुकान, फॅक्ट्री, ऑफिस, बस स्टॅन्ड इत्यादी गोष्टी सॅनिटायझर स्प्रे मारून प्रतिबंधात्मक प्रयत्न केले जात आहेत, तेच प्रयत्न आपण गोठ्यात देखील केले पाहिजेत.

मस्टायटिस, दगडी सारख्या खतरनाक आजारापासून बचाव करण्यासाठी गोठ्यातील बॅक्टेरिया चा नायनाट तुम्ही जंतुनाशक स्प्रे घेऊन करू शकता. असा स्प्रे घेतल्यास, मस्टायटिस सोबत इतरही अनेक आजारांना प्रतिबंध होतो. दर ३ ते ६ महिन्यातून एकदा असा स्प्रे घेतला पाहिजे.

गोठ्यात चुन्याचा उपयोग

याशिवाय, गोठ्यात प्रवेश करताना, तसेच गोठ्याच्या आजूबाजूने चुन्याची फक्की टाकल्यास ही जंतुनाशकाचा हेतू साध्य होतो.

4. पाण्याचा हौद साफ करून घ्या

दुभत्या जनावरांना दिवसभरात भरपूर पाणी पिण्याची गरज असते. अगदी २४ तास पाणी उपलब्ध असले पाहिजे. मुक्त गोठ्यात आपण ही हौदात किंवा सिमेंट कुंडी मध्ये सोय करतो.

पण आपण घरी स्वतः पाणी पिताना जेवढी काळजी घेतो, तेवढी जनावरांसाठी घेत नाही. बऱ्याचदा हौदात शेवाळ, कचरा, अस्वच्छता दिसून येते.

हे पाणी स्वच्छ असल्यास आजारांना प्रतिबंध होतो आणि पाणी थंड असल्यास जनावरे अधिक आनंदाने पाणी पितात. म्हणून जर तुम्ही हल्ली केला नसेल तर लगेचच तुमचा पाण्याचा हौद साफ करून घ्या, शक्य असल्यास आतून चुन्याचा थर द्या. शक्य झाल्यास उन्हापासून हौद सुरक्षित ठेवा, जेणेकरून पाणी थंड राहील.

5. सिमेन कांडी वरील माहिती वाचून मग च वळू लावा कृत्रिम रेतन करा.

तुमच्या गोठ्यात तुम्ही कृत्रिम रेतन करत असालच. बहुतांश लोकांना डॉक्टर कोणती कांडी बाहेर काढतात आणि कोणता बैलाचे वीर्य वापरतात हे माहित नसते.

या कांडीवरची सांकेतिक माहिती वापरून तुम्ही या बैलाबद्दल माहिती करून घेऊ शकता. या माहिती वरून तुम्ही पुढच्या वेळी प्रगत पैदाशी साठी कोणता बैल वापरावा हे ठरवू शकता.

ही माहिती कशी वाचायची यासाठी येथे क्लिक करा.

सीमेन स्ट्रॉ वरील माहिती वाचणे

ही संपूर्ण माहिती तुम्ही पॉवरगोठा अँप मध्ये लिहून ठेवू शकता.

तुम्ही हल्ली कृत्रिम रेतन केले नसल्यास, एखाद्या मित्राकडून वीर्य कांडीचा फोटो मागवून घ्या आणि माहिती गुगल वर शोधण्याचा प्रयत्न आणि सराव करा.

तर हे होते ५ सहज करण्याजोगे उपाय ज्यांनी तुमचा गोठा १% कितीतरी अधिक पटीने आधुनिक होईल. ही कामे सहज कारण्याजोगती आहेत. विसरू नये, सोपे पडावे म्हणून या लेखाची PDF देखील उपलब्ध करून देत आहोत. ती कोणा मित्राला whatsapp वर सेंड करून ठेवा म्हणजे गोठ्यात गेल्यावर हा लेख नेटवर वाचता नाही आला तरी व्हाट्सअँप उघडताच या गोष्टींची आठवण होईल.

PDF साठी येथे क्लिक करा.

हे ही वाचायला आवडेल तुम्हाला :  पॉवरगोठा म्हणजे काय ?