मुक्त गोठ्याची रचना – सोप्या ५ युक्त्या । Mukta Sanchar Gotha Design

मुक्त गोठ्याचा आकार आणि डिझाईन तुमच्या सध्याच्या गोठ्याची रचना आणि तुम्हाला उपलब्ध असलेल्या जागेनुसार तुम्ही ठरवलं पाहिजे.

पण हे करताना खालील गोष्टी विचारात घ्याव्यात

1. पॉवरगोठ्या मध्ये प्रत्येक गाईला २०० वर्ग फूट (200 sq Feet) कमीत कमी जागा मोकळी फिरायला मिळाली पाहिजे. म्हणजेच तुम्ही मुक्त गोठ्या मध्ये १ गुंठे जागा असेल तर ५ गाई सहज सांभाळू शकता.

2. तुम्ही भविष्यात गोठा वाढविणार असाल, तर आयताकार गोठा करून मध्ये गव्हाण आणि शेड करू शकता. आयताच्या छोट्या बाजूने गोठा आणि शेड वाढविणे सोपे पडते.

3. अशा प्रकारे जागा निवड करावी, की तुमच्या गोठ्याच्या आजूबाजूची मोठी झाडे सावली देण्यासाठी उपयुक्त पडतील

मुक्त गोठा बनविल्यानंतर गाईंना पिण्यासाठी २४ तास स्वच्छ पाणी उपलब्ध करून द्यावे.

हे करताना खालील काळजी घ्यावी.

मुक्त गोठ्यामध्ये गाईंना बसायला कोरडी जागा मिळणे हा सर्वात मोठा उपयोग आणि फायदा आहे. दुसरा फायदा म्हणजे गाईंना गार सावली मिळणे होय.

ही गोष्ट संकरित गाईंसाठी अधिक उपयुक्त आहे.

उष्णतेमुळे गाईंचा तणाव वाढून, हवणे, कमी दूध देणे, आजारी पडणे असे प्रकार होतात.

हे टाळण्यासाठी गार सावली उपलब्ध करून देणे गरजेचे आहे.

यासाठी तुम्ही तुमच्या मुक्त गोठ्याच्या एकूण आकाराच्या २० टक्के जागा सावली मध्ये उपलब्ध केली पाहिजे.

ही सावली तुम्ही झाडांची नैसर्गिक पद्धतीने किंवा शेड ची कृत्रिम सावली देऊ शकता. मुक्त गोठ्याचे फोटो येथे आणि येथे पहा.  पॉवरगोठा करताना झाडांची सावली देण्यासाठी युक्ती क्रमांक १ मध्ये सांगितल्याप्रमाणे असलेली झाडे वापरू शकता.

शेड ची कृत्रिम सावली असेल, तर पत्रा किंवा छत कमीत कमी १२-१३ फूट उंच असावे, जेणेकरून हवा खेळती राहील आणि गाईंना कमीत कमी त्रास होईल.

Fogger फॉगर  वापरत असाल तर, गोठ्याची जमीन ओली होणार नाही, याची काळजी घ्यावी.

 

मुक्त गोठ्या मध्ये चारा टाकण्यासाठी गव्हाणीची व्यवस्था करताना खालील गोष्टी लक्षात घ्याव्यात.

1. गाई चारा खाताना पूर्व पश्चिम उभ्या राहतील अशी व्यवस्था असल्यास उत्तम. म्हणजे सूर्याची किरणे चारा खाताना तिथे पर्यंत पोचतील आणि लघवीमुळे ओली झालेली जमीन लवकर सुकते आणि आजाराची शक्यता कमी होते.2. पाणी पिणे आणि चारा ह्या जागा विरुद्ध आणि दूर असल्यास गाईंचा आपोआप व्यायाम होतो आणि आरोग्य चांगले राहते.

3. शक्य असल्यास हेड लॉक वापरावेत. जेणेकरून गाईंना एकमेकांचा चारा खाणे शक्य होत नाही.

4. पॉवरगोठा करताना मुक्त गोठ्या मध्ये गव्हाण शक्यतो अशा जागी असावी, जेणेकरून चारा टाकणाऱ्या व्यक्तीस गोठ्या मध्ये जावे लागणार नाही. बाहेरूनच चारा टाकता येईल. अशा प्रकारे आपण गोठ्यात बाहेरील जिवाणू त्या व्यक्तीच्या पायाला लागून जाण्याची शक्यता कमी करू शकतो.  म्हणजेच जाळी कंपाउंड लगत गव्हाण करावी, किंवा मधोमध शेड आणि गव्हाण असल्यास शेडच्या मध्यभागातून जाण्या येण्याची वाट करावी आणि दोन्ही बाजूला कप्पे करावेत.

5. गव्हाण जमिनी लगत असल्यास गाईंना नैसर्गिक रित्या चरण्याची संधी मिळते.

1.  मुक्त गोठ्या मध्ये शक्य असल्यास कालवडींचे, गाभण गाईंचे वेगळे कप्पे करावेत.

2. आजारी पडलेल्या गाई गोठ्याच्या बाहेर बांधाव्यात.  अधिक बारकाईने कप्पे करण्यासाठी येथे माहिती वाचा.

3. मुक्त गोठ्याला शक्य असल्यास जाळीचे कंपाउंड करावे आणि अँगल, खिळे स्क्रू, आणि खांब बाहेरच्या बाजूला असावेत. म्हणजे गाय अंग जाळीला घासत असेल तर तिला गंज लागलेल्या खिळा किंवा अँगल मुळे संसर्ग आणि बाधा होणार नाही.

4. जाळीचे शक्य नसल्यास, काही शेतकरी, बांबू किंवा लोखंडी पाईप वापरून देखील कंपाउंड करतात आणि यशस्वीपणे गाई मुक्त गोठ्यामध्ये पाळतात.  अशा वेळी हिंस्र पशु, कुत्रा इ पासून जनावरांना त्रास होऊ नये याची योग्य काळजी घ्यावी.